#63 The Allman Brothers Band – At Fillmore East (9/10)

Een stel nozems met twee drummers, mieters!

Het is een van de meest bizarre anomalieën van de periode rond 1970: bands met twee drummers. Welkom bij de Allman Brothers.

Het is bijna onmogelijk om de Allman Brothers in een hokje te stoppen. Southern rock, blues, country en zeker jazz: het komt allemaal langs. Het begin van dit album is bijna volledig blues. De lange jams in het tweede deel van dit album bevatten zo veel improvisatie dat het bijna jazz is. Bij The Flaming Lips leverde ik commentaar op het niet in een hokje kunnen stoppen, maar ik tekende vooral aan dat dat eigenlijk supercool is – en dit is supercool.

Een heel klein beetje achtergrond. De naam is er niet voor niets. Het is namelijk de band van gitarist Duane Allman en toetsenist/zanger Greg Allman, waarbij als derde naam zonder meer (slide)gitarist Dickey Betts moet worden genoemd. Die gitaartandem was de grote kracht van deze band. Het sneue verhaal: Duane stierf in een motorongeluk in 1971, bassist Berry Oakley gebeurde hetzelfde in 1972. De band maakte daarna nog een geslaagd album en leefde vervolgens nog decennia soort van anoniem voort.

Dit live-album was opmerkelijk genoeg de grote commerciële doorbraak, volgend op twee studio-albums. Het is een onvoorstelbare klassieker, een must-have voor elke serieuze muziekliefhebber. Genre-defying en genre-defining, in goed Nederlands. En toch, als je het eens objectief beluistert, is die reputatie dan helemaal terecht?

Het is namelijk best wel een onevenwichtig album. Het is een dubbelalbum met op de kanten respectievelijk drie, één, twee en één nummers. De dubbel-cd-versie is met een paar nummers – waaronder het ruim 33 minuten durende ‘Mountain jam’ uitgebreid – het originele album dat ik hier bespreek had denk ik net op één cd gepast.

Het begint sterk met ‘Statesboro blues’, een goeie bluesrock song. Maar heel eerlijk gezegd stort het daarna een beetje in, met twee eveneens bluesy nummers die een beetje voortkabbelen en niet heel erg opvallen. En je moet ervan houden hè, die slidegitaar van Betts gaat mij best wel irriteren. Het is een nogal vermoeiend geluid.

Maar dan word je opeens wakker geschud. Ik durf de stelling aan dat de reputatie van dit album – in 2020 door The Independent nog uitgeroepen tot beste live-album aller tijden (quod non) – volledig bepaald wordt door de drie lange nummers. Normaal zou je verwachten dat drie nummers van achtereenvolgens ruim 19, bijna 13 en zelfs bijna 23 minuten de luisteraar compleet dood zouden maken, maar integendeel.

Het begint met ‘You don’t love me’, een cover van Willie Cobbs, oorspronkelijk uit 1960. Dit is écht goed. Dan krijgen we even het (aardige) tussendoortje ‘Hot ‘Lanta’ waarna het allerbeste en bekendste nummers van de broertjes+Becks volgt: ‘In memory of Elizabeth Reed’, geschreven door niet-broertje Becks. De dame waarover het (instrumentale, ik weet niet hoe dat werkt) nummer gaat was trouwens een vriendin van Boz Scaggs, maar dat terzijde. Het is een fantastisch jazzy nummer en de uitvoering hier is voorbij weergaloos. Dit is Muziek met een hoofdletter M. O ja, niet te vergeten: de twee drummers mogen een – bizar korte – solo spelen. Daar hoor je dat het er echt twee zijn. Als je dit nog nooit gehoord hebt, ga onmiddellijk naar de playlist. Of luister naar het veel kortere origineel van het album ‘Idlewild south’, ook dat is steengoed.

Het album sluit af met ‘Whipping post’. Ja, het duurt veel te lang, maar mijn god wat is dat goed. Op een uiterst curieuze manier kwam het nummer in het oeuvre van Frank Zappa terecht – dat verhaal googel je zelf maar. Hier is de aanleiding daartoe – het is Monumentaal.

Welk cijfer hoort hier nou bij? Het tweede deel van het album is een dikke 10. De eerste drie nummers misschien een 7. Ronden we dat af naar een 9 of een 8? Toch maar een 9, vanwege het evidente muziekhistorische belang van dit album.

Vooruit dan maar.

En ‘Statesboro blues’ – opvallend genoeg veruit het meest gespeeld op Spotify – is ook best goed.

Door naar moderner tijden.