#120 Pavement – Slanted and enchanted (1992) 9/10

Het rammelt, het kraakt het piept, het schuurt, het doet soms pijn aan de oren, kortom: dít is Muziek!

Pavement! Dit album is een geweldig voorbeeld van enerzijds-anderzijds, maar de enerzijds (of de anderzijds, hoe je wil) is zo veel belangrijker dan de anderzijds (of de enerzijds, dus) dat het eindresultaat ronduit een geweldig album is. Zeker geen 10/10, want daarvoor rammelt het echt te veel, maar wat een plezier om hiernaar te luisteren. En het lastige is dat je als je dit nu luistert je geen idee meer hebt van hoe verfrissend dit album in 1992 of zelfs in 1991 – toen het werd opgenomen – was.

Dat enerzijds-anderzijds-karakter heeft natuurlijk alles te maken met hoe dit album tot stand is gekomen en dus vooral: het onmiskenbare lo-fi-karakter dat het heeft. Het is letterlijk in een thuisstudio opgenomen, in maar liefst tien dagen. Dat is ironie, uiteraard. Weliswaar werden oude jazzplaten letterlijk in een ochtend of middag opgenomen (waarbij het andere deel van de dag een ander album werd opgenomen – dan konden de heren weer even vooruit met de opbrengsten, dat wil zeggen: ze konden weer heroïne kopen; dit is géén ironie), tegen 1991 was het toch gebruikelijker dat platen eerder in maanden dan in weken werden opgenomen.

Niet dit debuut van Pavement, dus. Waarbij overigens wel zij aangetekend dat ook de volgende albums van Pavement een zekere lo-fi-kwaliteit hadden. Het vierde album, ‘Brighten the corners’, was het eerste echt professioneel klinkende album. Laten we beginnen met de anderzijds. Van de 14 nummers op dit album hadden er wel een paar achterwege kunnen blijven (‘Fame throwa’?). Voor bijna alle nummers geldt dat een professioneler opname een beter klinkend resultaat had opgeleverd. Het zingen van Stephen Malkmus – die eigenlijk min of meer Pavement is, kent iemand de namen van de andere bandleden? – is op zijn minst instabiel te noemen.

Maar wat doet dat er allemaal toe? Want de enerzijds is een heerlijk fris album met een paar juweeltjes van nummers en over het hele album het pure plezier van muziek maken dat ervan afspat. Het album opent geweldig met ‘Summer breeze’. ‘In the mouth a Desert’ (?, jawel) is het volgende hoogtepunt (waarbij het drummen van Gary Young, in wiens huisstudio dit is opgenomen en die na dit album zou verdwijnen uit de band, wel een tikje houthakachtig is). ‘Conduit for sale!’ – geen hoogtepunt, wel vermeldenswaard – lijkt haast een flink opgevoerde, door jaren-negentig-drugs geïnspireerde uitvoering van het kinderachtige honkbalcommentaar uit ‘Paradise by the dashboard light’. Het album gaat voor mij echt los met een fraai kwartet op het einde: ‘Loretta’s scars’, ‘Here’, ‘Two States’ en ‘Perfume-V’. ‘Here’ kreeg een opmerkelijke cover van niemand minder dan de Tindersticks, wat fascinerend is omdat het nummer met de James-Bond-bariton van Stuart Staples natuurlijk compleet van karakter verandert. Het is hoe dan ook het beste nummer van het album, wat aan de Spotify-streams niet te zien is. Overigens is de Tindersticks-versie niet op Spotify te vinden, het was een B-kantje dat op de compilatie ‘Donkeys 92-97’ staat. Op YouTube vind je ‘m wel! Vreemd genoeg is afsluiter ‘Our singer’ voor mij een van de betere nummers maar volgens het Spotify-publiek het minste.

Dit soort muziek kreeg enorm veel navolging in de jaren negentig, wat de reden is dat je de verfrissendheid er niet meer per se aan af hoort. Met name de door mij – als Studio-Brussel-luisteraar – zeer geliefde Belpop speelde duidelijk leentjebuur bij Pavement met al die rammelende half afgemaakte muziek. Natuurlijk was dat niet alleen de invloed van Pavement, bijvoorbeeld de lo-fi-helden van Guided by Voices of veel verder terug in tijd Big Star hoor je ook terug. Nu ik Big Star noem, ik denk dat dier album ‘Third/Sister lovers’ dat ook zo’n half-af karakter heeft best wel invloed op Pavement zou zijn geweest. Maar het verschil is wel dat de gitaristen (Malkmus en Scott Kannberg) heel vaak hun distortionpedaal intrappen.

Hee, nu heb ik alsnog alle drie de muzikanten op dit album genoemd! Hierna ging Pavement als een kwintet verder, met een echte bassist.

Het doet er allemaal niet toe. Dit album is een eruptie van muziekplezier. Punt. In al zijn imperfectie bijna perfect.