#66 Johnny Cash – At Folsom Prison (1968) 9/10

Rommelige charme, charmante rommel

In de biopic ‘Walk the line’ over Johnny Cash zit een geweldige scène (voor de rest is het niet veel). Een jonge Johnny Cash is met zijn matige band in een studio om auditie te doen voor Sun records. Het is niet veel soeps, maar door de aanwijzingen die Cash krijgt van de executive van Sun (Sam Philips, neem ik aan) zie je voor het oog van de camera Cash van een onzekere beginner veranderen in een toekomstige megaster. Het is geweldig geacteerd.

Johnny Cash was een formidabele artiest en mogelijk een van de beste zangers van de moderne muziek. Op dit bijzondere album hoor je hoe goed hij was als performer. Dit is een echt live-album, hier is alle troep mee opgenomen en je hoort het zoals het gegaan is (dat veronderstel ik toch). Interessant is dat de cd-versie drie nummers extra heeft ten opzichte van het originele album en laten we maar zeggen dat een goede selectie is gemaakt. Apart is wel dat June Carter – waarover later meer – op de originele versie opeens uit de lucht komt vallen, terwijl ze op de uitgebreidere cd-versie netjes geïntroduceerd wordt.

Hoe dan ook: het is geweldig om te horen hoezeer Cash precies de juiste snaar raakt bij dit publiek. En daar hoort ook de songselectie bij: het kon niet raker zijn. Het zijn allemaal nummers die zó tegemoet komen aan wat het bijzondere publiek wil horen. Lang niet allemaal Cash-originals overigens, integendeel.

Ter achtergrond: de tweede single van Cash – midden jaren vijftig waren singles nog veel belangrijker dan albums – was ‘Folsom prison blues’, waarmee dit album opent. Dat nummer schreef hij op basis van het beeld dat hij had van het gevangenisleven. Eind jaren zestig was zijn carrière met name door drugsmisbruik een beetje in het slop geraakt, tot hij – ietwat versoberd – op het idee kwam om een live-album op te gaan nemen in de gevangenis in Folsom (California). Niemand minder dan gouverneur Ronald Reagan kwam hem aanmoedigen voor de opname. Het werd een artistiek en commercieel mega-succes, dat de carrière van Cash een geweldige doorstart gaf.

In 45 minuten krijgen we 16 nummers over ons heen, en die 45 minuten is inclusief de bizarre drie minuten nadat Cash het podium heeft verlaten en inclusief onder andere de passage waar Cash een glas water wil. Het tempo en de intensiteit is enorm.

Of je nou van country houdt of niet, dit is geweldig. Het van Cash bekende ritme, dat het metrum van een trein nabootst, is in veel van de beste nummers dominant. Als je daar niet door gegrepen wordt, nou ja, zie de vorige reactie op Neil Youngs Harvest. ‘Folsom prison blues’, ‘Cocaine blues’ en ‘I got stripes’ zijn fantastische uitvoeringen van fantastische songs. ’25 minutes to go’, over een gevangene die op weg is naar de gallows, heeft zo’n geweldige urgentie dat je jezelf zorgen gaat maken over de naderende opknoping.

Maar misschien nog wel mooier zijn de nummers waarin hij speelt met de sentimenten van de gevangenen: ‘Send a picture of mother’ en vooral ‘Give my love to Rose’. Dat is zó mooi. Je moet een telefoonpaal zijn om niet gegrepen te worden door de emotie daarin. En ‘The wall’, met die schitterende turnaround op het einde. Heb ik het nu weer over teksten? Foei!

Er is ook een dieptepunt. Daar is ze: June Carter, later June Carter Cash. Ze waren nog niet getrouwd toen dit album werd opgenomen. Ze zingt samen met Cash ‘Jackson’ en doet achtergrondzang op ‘Greystone Chapel’. Dat laatste is vermeldenswaard, het werd namelijk geschreven door een ‘bewoner’ van Folsom Prison. Het is een storend christelijk nummer. En jawel, June Carter is opgenomen in de ‘Christian music hall of fame’. Ze heeft ongetwijfeld een belangrijke rol gespeeld in het op het rechte (sobere) pad houden van Cash. De twee zijn tot haar dood samen gebleven. Het heeft iets enorm ironisch dat Cash een rol speelde in een aflevering van Lt. Columbo als moordende tv-dominee…

Haar zingen is werkelijk niet om aan te horen.

Dat neemt niet weg dat dit een geweldig album is, dat met elke luisterbeurt een punt erbij kreeg in mijn waardering. Hee, 16 nummers in 42 minuten, gewoon luisteren en doe maar boom-chicka-boom bij ‘Cocaine blues’.