Ik kan variëren op de intro van mijn reactie op The Doors: stel je toch eens voor dat je in 1972 in je lokale platenzaak een debuutalbum van een onbekende Amerikaanse band ziet liggen. De coverart is niet bepaald mooi maar wel intrigerend dus je denkt: laat ik eens luisteren.
Je hoort de eerste dertig seconden van ‘Do it again’. Dan denk je toch: die hebben nú al hun plek in de muziekgeschiedenis verdiend?
Nee, dat dacht je helemaal niet, want die muziekgeschiedenis – van moderne muziek – was toen nog geen twintig jaar onderweg. De canon had zich nog helemaal niet gevormd. We zijn nu meer dan vijftig jaar verder – mon dieu! – en nu kun je dat oordeel wel vormen. Dit is een geweldig album met een nog geweldiger openingstrack met een nog geweldigerder begin.
Het zal wel heiligschennis zijn, maar ik sluit niet uit dat ik dit het allerbeste Steely Dan-album vind. Dat heeft een eenvoudige reden. Ze staan erom bekend: het eindeloze sleutelen aan opnames in de studio, de uiterst doordachte muziek, de hoge eisen die ze stelden aan de muzikanten. Volgens de meeste mensen is ‘Aja’ hun hoogtepunt, een album waar ik twintig jaar nadat ik het voor het eerst hoorde nog steeds niet van heb kunnen ontdekken waarom. Het doet me niet veel.
Dit album heeft een spontaniteit en levendigheid die de latere albums voor een belangrijk deel missen. Luister naar ‘Dirty work’ of ‘Kings’, het heeft allemaal nog een randje. De songwriting is echt steengoed. Natuurlijk, je moet er een beetje van houden, die mix van softrock, jazzpop, een tikje blues, en op dit album hier en daar ook een beetje Americana – een genre dat pas tientallen jaren later werd uitgevonden – of noem het country & western. Veel mensen zullen het allemaal net niet vinden. Of helemaal niks. Maar ik vind dit steengoede muziek. Over genres die pas veel later uitgevonden werden: is dit album het begin van de yacht rock? Het genre dat stamt uit de jaren zeventig en ergens voor 1985 uitstierf, maar dat zijn naam pas kreeg in 2005.
Er staat geen zwak nummer op dit album, misschien een paar iets mindere maar die zijn nog steeds heel goed. Wat ik mij nooit ze gerealiseerd had is dat op dit album drie van de tien nummers gezongen worden door de volgens mij grotendeels vergeten David Palmer. Nadat Donald Fagen – die met Walter Becker in feite Steely Dan vormt, de overige muzikanten waren altijd meer ingehuurde krachten – besloot om live te gaan zingen verdween Palmer uit de band.
Moet je eens luisteren naar de enorm jazzy gitaar in ‘Only a fool would say that’. De swingende poprock van ‘Reelin’ in the years’ met opmerkelijke gitaarsolo. Enzovoort enzovoort.
Niks meer aan doen. Een welverdiende 10 en een genot om dit nog eens aandachtig te luisteren.
Ontdek meer van ivo-habets.nl
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.